Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Dünya Bankası ile yapılan güçlü iş birliği kapsamında önümüzdeki beş yıl için mali işbirliği programı oluşturulduğunu duyurdu.
Şimşek, Dünya Bankası ile 2024-2028 mali yıllarını kapsayan dönemde mali ve teknik iş birliğinin temelini oluşturan önemli bir programa imza atıldığını vurgulayarak, şöyle konuştu: “Dünya Bankası ile güçlü işbirliğimiz kapsamında, Önümüzdeki beş yıl için mali işbirliği programı oluşturuldu.Dünya Bankası'nın ülkemize ilk üç yılda ilave 18 milyar dolar finansman sağlayacak “Ülke Ortaklığı Çerçevesi (CPF)” programı oluşturuldu. Banka Yönetim Kurulu kararıyla yürürlüğe girdi” dedi.
TOPLAM MİKTAR 35 MİLYAR DOLAR
Bakan Şimşek, orta vadeli programın açıklanmasının ardından Dünya Bankası'nın Türkiye'ye aktarılan kaynak miktarını 35 milyar dolara çıkarma kararı alarak, devam eden 17 milyar dolarlık program dolarına 18 milyar dolar daha ekleme kararı aldığını söyledi.
Mehmet Şimşek'in ek finansman kaynağını açıklamasının ardından merak edilen sorular ortaya çıktı.
Ünlü ekonomist Mahfi Eğilmez, Bakan Şimşek'in açıklamasının ardından sosyal medya hesabından soruları yanıtladı.
Eğilmez, insanların çoğunun sorularının son projelere yönelik şüpheleri yansıttığını, bazılarının ise Dünya Bankası finansmanı ile IMF desteği arasındaki farklara odaklandığını söyledi.
Mahfi Eğilmez X hesabından şunları paylaştı:
“Dünya Bankası'ndan (DB) alınacağı açıklanan 18 milyar dolarlık ek destekle ilgili birçok soru gündeme geliyor. Soruların çoğu son dönemde projelere yönelik şüpheleri yansıtırken, bazıları da IMF desteğiyle aradaki farklara odaklanıyor.” Kısaca kendimi anlatmaya çalışacağım.
Dünya Bankası yatırım projeleri için kredi sağlamaktadır. IMF genel krediler sağlar. Yani örneğin bir liman yapılacaksa Dünya Bankası finanse edecek. Bunu yaparken de kendi ihale yöntemlerini uygulamayı ve yerli malların belirli bir yüzdesi dışında uluslararası malları satın almayı gerektiriyor. IMF, ödemeler dengesinin finansmanı için borç verdiğinden, belirlenen koşulların (bütçe açığının belirli bir orana indirilmesi gibi) karşılanıp karşılanmadığını kontrol eder.
Dünya Bankası kredisinin kullanım yeri ilgili projedir, IMF borcunu dilediğiniz yerde kullanabilirsiniz. Dolayısıyla paranın DB'den geldiğini ve onu istediğimiz yere harcayabileceğimizi düşünmek doğru değil.
“ASTRONOMİK FAİZ ÖDEMEK ZORUNDA KALACAKLAR”
Dünya Bankası, harcamaların projeyle ilgili olup olmadığını ve spesifikasyonlara uyup uymadığını kontrol ettikten sonra kredi dilimini serbest bırakıyor. IMF ise sadece kendi belirlediği koşulların (performans kriterlerinin) sağlanıp sağlanmadığını kontrol ediyor ve ardından ilgili borç dilimini serbest bırakıyor.
Her iki kurumun da sağladığı desteğin maliyeti (faizi) piyasa fiyatından düşüktür. IMF borç miktarı arttıkça maliyetler de artıyor. Öte yandan bir ülke ya piyasadan bu kadar artan miktarda borç alamıyor ya da astronomik faiz ödemek zorunda kalıyor.
DB kredilerinin geri ödeme süresi uzun (ortalama 10 – 15 yıl), IMF kredilerinin geri ödeme süresi orta vadelidir (borç vadesinden itibaren ortalama 3 – 5 yıl).