Sigorta başlangıç yılına göre değişen emeklilik sistemi, 94, 2008 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları sunuyor. 3.600, 4.500 ve 5400 prim günü baz alınarak şekillenen sistemlerle, bazı şartları yerine getiren sigortalılar daha erken emeklilik imkânı kazanabilecek. Emeklilik yaşı, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca çalışan için çeşitli emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Yaş ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu sistemler, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için çeşitli gün sayısıyla erken emeklilik yolları sunuluyor. SGK sisteminde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirdiğinde erken emeklilik imkânı kazanabiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise 55 olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta girişi yapılan çalışanlar için kısmi emeklilik şartları biraz daha zor. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik koşulları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az %40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1.800 gün prim üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.